1. Bacanın dairesel mi yoksa dikdörtgen mi olduğu belirlenir.
2. Dairesel ise çap, dikdörtgen ise kenar uzunlukları ölçülür.
3. Bacanın hidrolik çapı hesaplanır.
Dairesel Bacalar;
Dairesel bacalarda Hidrolik Çap = Bacanın Çapıdır.
Dikdörtgen Bacalar;
Hidrolik Çap = 2 * Kısa Kenar * Uzun Kenar / (Kısa Kenar + Uzun Kenar) Örneğin; 35*30 cm’lik dikdörtgen bir bacanın hidrolik çapı Hidrolik Çap = 2 * 35 * 30 / (35+30) = 32,31 cm ‘dir.
Kare Bacalar;
Kare bacalarda hidrolik çap bir kenar uzunluğuna eşittir.
Ölçüm deliğinin açılacağı yer ile ilgili şartlar aşağıda maddeler halinde verilmiştir.
· Bacanın atmosfere açıldığı yerden aşağıya doğru en az 7 hidrolik çap uzunluğunda bacanın düz olduğu bir bölge olmalıdır.
· Ölçüm deliğinden bacanın atmosfere açıldığı yere kadar, en az 2 hidrolik çap uzunluğunda, bacanın daralıp genişlemediği veya doğrultusunun değişmediği, bacanın düz olduğu bir bölge bulunmalıdır.
· Ölçüm düzleminden aşağıya doğru, en az 5 hidrolik çap uzunluğunda bacanın daralıp genişlemediği veya doğrultusunun değişmediği, bacanın düz olduğu bir bölge bulunmalıdır. NOT : Tespit edilen ölçüm bölgesine ulaşmak mümkün değilse platform yapılması, forklift ayarlanması, vinç çağırılması vb. yöntemlerden biri seçilerek ölçüm ekibinin ölçüm noktasına güvenli bir şekilde ulaşması sağlanmalıdır.
Yukarıdaki görselde mavi alanlar ölçüm deliği açılması gereken bölgeyi ifade etmektedir.
Dairesel Bacalar;
Dairesel bacalarda baca çapı eğer 30 cm’den küçük ise belirlenen 1 adet delik açılır.
Eğer baca çapı 30 cm’den büyük ise 2 adet delik açılır. Açılan bu iki delik yatay olarak aynı hizada bulunmalı ve yatay kesitte birbirlerine dik açılı olmalıdır.
Dikdörtgen Bacalar;
Dikdörtgen bacalarda bacada açılacak delik sayısı, bacanın alanına göre belirlenir.
Baca Alanı (m2) = Uzun kenar uzunluğu (m) * Kısa kenar uzunluğu (m)’dir.
· Baca Alanı 0.09 m2 den küçük ise 1
· Baca Alanı 0.09 m2 ile 0.38 m2 arasında ise 2
· Baca Alanı 0.38 m2 ile 1.5 m2 arasında ise 3
· Baca Alanı >1.5 m2 den büyük ise 4 delik açılması gerekmektedir.
NOT : Birden fazla delik açılacak ise en uzun veya daha doğru bir söylem ile ölçüm için uygun taraf seçilerek açılacak delik sayısı kadar eşit uzunluğa bölünür ve bu uzunlukların orta noktalarına ölçüm delikleri açılır.
Örneğin, 30×45 cm’lik bir baca için:
Baca Alanı= 0,30×0,45=0,135 m2‘dir. Yukarıdaki şartlara göre 0,09 ile 0,38 m2’ arasında kaldığı için 2 adet delik açılması gerekmektedir. Bu deliklerin açılacağı kenara ölçümün yapılmasının rahat olması dikkate alınarak karar verilir. 30 cm’lik kenarın uygun olduğunu varsayalım. 30 cm’lik kenar ikiye bölünür ve 15’er cm’lik iki eşit uzunluk oluşur daha sonra merkezi bu 15’er cm’lik parçaların orasına gelecek şekilde birer adet delik açılır. Yani merkezi 7,5 cm de bulunan bir delik ve merkezi 22,5 cm de bulunan ikinci bir delik açılmalıdır.
NOT: Bacanın bir kenarı diğer kenarın 2 katından daha uzun olması durumunda, ölçüm deliğinin açılması hakkında ölçümü yapacak yetkili arkadaşlara danışınız.
Kare Bacalar;
Kare bacalar için dikdörtgen bacalardaki durumlar geçerlidir.
Deliklerin Büyüklüğü ve Şekli Delikler en az 9 cm çapında daire veya en az 9 cm kenar uzunluğuna sahip kare şeklinde açılmalıdır.